مبانی نظریة اتحاد عاقل و معقول

author

بیوک علیزاده مدیر گروه فلسفه و رئیس دانشکدة الهیات دانشگاه امام صادق(ع).

Abstract:

بررسی تاریخی نظریة اتحاد عاقل و معقول نشان می‏دهد که این نظریه در حوزة اندیشة اسلامی، نخست در عرفان مطرح شد و پس از آن ملاصدرا آن را در فلسفه صورتبندی کرد. صدرالمتألهین برای نیل به این هدف، برخی از اصول فلسفة خود را به عنوان مقدمه به کار گرفت و به این ترتیب نه تنها اتحاد عاقل و معقول را با دلایل و براهین فلسفی به اثبات رساند، بلکه این نظریه را با دستگاه فلسفی خود متلائم ساخت. نگارنده در این مقاله مقدمات یاد شده را به عنوان مبانی نظریة اتحاد عاقل و معقول مورد بحث قرار داده است. این مقاله گام دوم در جهت بررسی تحلیلی این نظریه است که در پی انتشار مقالة «نگاهی به پیشینة نظریة اتحاد عاقل و معقول» (متین شماره 11 و 12) به نگارش درآمده است.

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

بازنگری قاعده اتحاد عاقل و معقول

صدرالمتالهین مسئله اتحاد عاقل و معقول را ازجمله پیچیده ترین مباحث فلسفی می داند که تازمان وی برای هیچ یک از فلاسفه پیشین منقع نشده است.وی باتمسک به قاعده تضایف و دلائل دیگر، آن را برهانی کرده است.اصل این مسئله از فرفوریوس اسکندرانی است .ابن سینا درکتاب «شفا»و«اشارات»خود به شدت با آن مخالفت کرده است.بعد از صدرالمتالهین نیز کسانی مانند حاج ملا هادی سبزواری و دیگران استدلالهای صدرالمتالهین را مورد...

full text

تحلیل انتقادی ادله اتحاد عاقل و معقول

در این مقاله دوازده دلیل برای اثبات اتحاد عاقل و معقول از مهمترین فلاسفه حکمت متعالیه صدرالمتالهین ملاهادی سبزواری محمد حسین طباطبایی و مرتضی مطهری مورد نقد قرار گرفته و بطلان هر یک از آن دلیلها با چند اشکال واضح شده است. همچنین هر سه اشکال سبزواری به مهمترین دلیل صدرا و نیز هر سه دلیل ابن سینا و فخر رازی د رد نظریه اتحاد ابطال شده است . تمام نقدها و اشکالهایی که مطرح شده به جز یکی دو مورد که ا...

full text

اتحاد عاقل و معقول از دیدگاه ابن سینا

یکی از مباحث اساسی و کلیدی در فلسفه مسئله اتحاد عاقل و معقول است که اثبات و عدم اثبات آن نقش بنیادین در پاره‌ای از مسائل فلسفی دارد. از دیرباز حتی خیلی پیش از اسلام این مسئله مورد توجه اندیشمندان بوده و دیدگاه‌های متفاوتی درباره آن ارائه شده است. در این میان، دیدگاه رئیس فلاسفه مشاء در عالم اسلام به درستی روشن نیست؛ ایشان از سویی، در کتاب شفاء و اشارات به طور صریح و قاطع به مخالفت با آن پرداخته...

full text

مسألۀ اتحاد عاقل و معقول در چنبرۀ تعالیِ تفکرِ سینوی

مسألۀ اتحاد عاقل و معقول یکی از مسائل مهم و بحثانگیز در طول تاریخ تفکر فلسفی بوده است که برخی از در انکار و برخی از سر اقبال بر آن وارد شدهاند. ابن سینا از کسانی است که دو نگاه به این مسأله داشته است و از یکی به اثبات آن پرداخته است و از نگاه دیگر به انکار آن. حال آنچه مطرح میگردد این است که آیا در آرا این فیلسوف بزرگ تذبذب و تناقض وجود دارد؟ در پاسخ به این سؤال، پاسخهای گوناگونی ارائه شده ...

full text

بررسی برهان علامه طباطبایی بر اتحاد عاقل و معقول

اثبات نظریۀ اتحاد عاقل و معقول و پاسخ به ایرادات ابن سینا بر این مسئله، از جمله ابتکارات و نوآوری‌های فلسفی صدرالمتألهین به‌شمار می‌رود. علامه طباطبایی با وجود انتقاداتی که بر یکی از براهین صدرالمتألهین دارد، خود اتحاد عاقل و معقول را می‌پذیرد و برای اثبات آن روش جدیدی را به‌کار می‌گیرد. در این مقاله علاوه‌بر بررسی انتقادی برهان علامه طباطبایی، از وجوه افتراق دیدگاه علامه و صدرالمتألهین در این ...

full text

اتحاد عاقل و معقول به ضمیمه رساله فی اتحاد العاقل والمعقول

این پایان نامه از دو بخش مستقل از حیث روش و متحد از حیث موضوع تشکیل شده است. در این رساله نظریه اتحادعاقل و معقول که یک نظریه معرفت شناختی قدیمی است، مورد کاوش قرار گرفته است. هدف اصلی این پژوهش سازمان دهی تقریرات ملاصدرا از این نظریه است که با استفاده از ابزارهای فلسفه تحلیلی سامان یافته است.

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}

Journal title

متین (امام خمینی و انقلاب اسلامی)

volume 4 issue 17

pages 123- 148

publication date 2002-03-20

unfollow

{@ msg @}

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

مبنا پیشفرض عاقل معقول اتحاد ابتناء

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com